منطقه آزاد ارس از دیرباز جایگاه مهمی در تجارت جهانی داشته و همواره مورد توجه بازرگانان و مسافران آسیا – اروپا و جاده ابریشم بوده است. علاوه بر اهمیت این منطقه در تجارت و تزانزیت، ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی این منطقه نیز بر ظرفیت‌های آن افزوده است. در همین راستا منطقه آزاد تجاری – صنعتی ارس در سال ۱۳۸۴ با مساحت اولیه ۹۷۰۰ هکتار آغاز به کار نمود. محدوده این منطقه آزاد تجاری – صنعتی در سال ۱۳۸۷ گسترش یافته و به ۵۱۰۰۰ هکتار رسید.
منطقه آزاد تجاری – صنعتی ارس که شامل مناطقی از شهرستان‌های جلفا و خداآفرین می‌شود، در ۴ محدوده جغرافیایی منفصل، در شمال غرب ایران و در نقطه صفر مرزی با کشورهای ارمنستان، آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان واقع شده است. منطقه آزاد تجاری – صنعتی ارس به دلیل ذخایر و منابع طبیعی، آب و هوا و اقلیم مساعد، چشمه‌های آب معدنی و جذابیت‌های تاریخی و فرهنگی متعدد، از جمله مقاصد توریستی قابل توجه نیز به شمار می‌رود که ظرفیت‌های قابل توجهی نیز برای فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی دارد.
مهم‌ترین اهداف این منطقه گسترش تجارت و خدمات تجاری، توسعه صنعت حمل و نقل، کشاورزی و دامپروی، صنایع پاک و تسهیلات درمانی و فوق درمانی و فعالیت‌های گردشگری است.
مزایای اختصاصی منطقه آزاد تجاری – صنعتی ارس
- نزدیکی به بازار مصرفی ۴۰۰ میلیون نفری کشورهای مستقل مشترک‌المنافع
- دسترسی به فرودگاه بین‌المللی تبریز
- شبکه ریلی متصل به خط آهن سراسری سرزمین اصلی و خط آهن سراسری شوروری سابق
- زیرساخت گسترده حمل و نقل بار (جاده‌ای، ریلی و هوایی)
- منابع غنی آب (رود ارس و سدهای ارس، خداآفرین، گلفرج و گردیان)
- ظرفیت‌های گردشگری متنوع در حوزه‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و سلامت
- جذب بیش از ۵ میلیون توریست در سال
- زیرساخت آماده در بخش‌های انرژی، مخابرات، انبارداری و…
- دسترسی آسان به بازار مصرفی سرزمین اصلی و پوشش بازار مصرفی ۱۰ میلیون نفری شمال غرب
- دشت‌های وسیع کشاورزی و آب و هوای معتدل کوهستانی
- دسترسی به شهرک‌های صنعتی و صنایع پاک
منطقه آزاد ارس در نقطه کانونی مسیرهای مهم داخلی و خارجی قرار گرفته و دارای موقعیت ژئواستراتژیک بسیار مهمی است. گذشته این منطقه با مسیر بین‌المللی جاده ابریشم تعریف می‌شود و آینده آن نیز در پرتو ظرفیت‌های متنوع صنعتی، کشاوزری، تجاری، شرکت‌های دانش‌بنیان و بخش گردشگری جذاب منطقه، هم‌چون گذشته درخشان خواهد بود. سازمان منطقه آزاد ارس با اشرافیت بر ظرفیت‌های منحصر به فرد این منطقه در تلاش است تا منطبق با اسناد بالادستی منطقه‌ای و ملی و با بهره‌گیری متناسب از جدیدترین روش‌های موجود در حوزه مدیریت بهینه فرایند‌های ساماندهی طرح‌های اقتصادی، جریان توسعه را با همکاری بخش خصوصی قدرتمند و متعهد منطقه با بیشترین سرعت پیش ببرد.
